Пушкӑртстанри Ҫтерлӗ (Стерлитамак) хулинче «Ачалӑх тӗнчи» фестиваль-конкурс иртнӗ. Кун пирки «Хыпар» издательство ҫурчӗн журналисчӗ Елена Атаманова халӑх тетелӗнчи хӑйӗн страницинче пӗлтернӗ.
«Аякри тӑвансем тӗлӗнтерчӗҫ те, савӑнтарчӗҫ те. Ҫӗр-ҫӗр ача ҫитнӗччӗ уява, пурте-пурте чӑваш тумӗпе, капӑрлӑхсемпе. Чӑвашла хитрен юрлаҫҫӗ, паллӑ поэтсен сӑввисене шӑрантараҫҫӗ, чӑваш тумӗ ҫинчен каласа кӑтартма та пӗлеҫҫӗ.
Асӑрхӑр: ял ачисем мар, хулара пурӑнакан шӑпӑрлансем!
Пушкӑртстанра тем тесен те урӑхларах!!! Пушкӑртстанра чӑвашлӑха хисеплени, юратни, тӑван чӗлхене, культурӑна, йӑла-йӗркене сума суни тата вӑйлӑрах курӑнать! Вӗсем туслӑха хаклама, пӗрле чӑмӑртанса, пӗр-пӗрне ура хумасӑр, вак-тӗвекленмесӗр, пӗр-пӗрне ӑмсанмасӑр ӗҫлеме пӗлеҫҫӗ. Тата ҫав тери уҫӑ кӑмӑллӑ та тарават! Чаплӑ, чаплӑ Уяв тӑк уяв пулчӗ!» — хавхаланса та ҫунатланса пӗлтернӗ мероприяти пирки Елена Атаманова журналист.
Чӑваш Республикинчи ачасемпе ҫамрӑксен вулавӑшӗнче чӑваш чӗлхине халалланӑ мероприяти иртӗ. Кун пирки Дмитрий Моисеев ҫыравҫӑ халӑх тетелӗнчи хӑйӗн страницинче пӗлтернӗ.
«Ӗнер питӗ ӑшӑ, кӑмӑллӑ мероприяти иртрӗ. Вулавӑш ӗҫченӗceм студентсене чӑваш чӗлхи пирки каласа кӑтартрӗҫ, пире те сӑмах пачӗҫ.
Cтудентсем хастар пулчӗҫ, паллӑ поэтӑмӑрсен чӑваш чӗлхи ҫинчен хайланӑ cӑввисене вуларӗҫ, ыйтӑвӗсене те чӑвашлах пачӗҫ. Ҫамрӑксем тӑван чӗлхепе хитре калаҫма пӗлеҫҫӗ-xa», – хыпарланӑ вӑл.
Шупашкарти 40-мӗш вӑтам шкулта ачасене чӑваш чӗлхи вӗрентекен Александр Степанов иртнӗ эрнере Хусанта форума хутшӑннӑ. Унта «Нумай чӗлхеллӗ Раҫҫей: культурӑсен хутшӑнӑвӗнчен пуҫласа паха вӗренӳ таран», пӗтӗм тӗнче шайӗнчи форум иртнӗ.
Александр Морисович форум хыҫҫӑн килнӗ шухӑшсемпе халӑх тетелӗнчи хӑйӗн страницинче пӗлтернӗ. Ӑна вӑл икӗ пунктпа палӑртаса хӑварнӑ.
«1. Нумай ҫул каялла Шупашкар хулин 10-мӗш шкулӗнче пуҫламӑш класра ачасене темиҫе чӗлхе вӗрентнин моделӗ хӑйӗн кирлӗлӗхне ҫирӗплетет.
2. Республикӑра нумай чӗлхеллӗ вӗренӗве аталантармалла!» — кӗскен пӗтӗмлетнӗ вӑл.
Иртнӗ эрнере Чӑваш Енӗн наци вулавӑшӗнче Владимир Степановӑн «Ӑннӑ та ӑнман кун» кӗнекине тишкернӗ.
«Аслӑ классенче вӗренекенсем валли хатӗрленӗ кӑларӑм кӑҫалхи кӑрлач уйӑхӗнче Чӑваш кӗнеке издательствинче кун ҫути курнӑ. Унӑн алҫырӑвӗ ачасемпе ҫамрӑксем валли чӑвашла ҫырнӑ произведенисен 2024 ҫулхи конкурсӗнче ҫӗнтернӗ», — хыпарланӑ издательство сайтӗнче Ольга Австрийская.
Кӗнекене хаклама поэтсемпе прозаиксем, журналистсемпе критиксем, преподавательсемпе студентсем тата юрӑҫсем пуҫтарӑннӑ.
Кӗнеке редакторӗ Ольга Иванова алҫырупа хӑпартланса ӗҫленине палӑртса хӑварнӑ. «Владимир Васильевичӑн хӑйӗн стилӗ, ҫырас мелӗ. Темиҫе предложени вуласанах ку хайлава вӑл шӑрҫаланине пӗлме пулать. Ҫыравҫӑ тӗлӗнмелле танлаштарусемпе усӑ курать, пулӑмсене час-часах пысӑклатса кӑтартма юратать, сӑнарӗсем хӑйсенчен те, пӗр-пӗринчен те тӑрӑхласа-йӗплесе илме ӑста», – тесе ырланӑ ӗҫтешне Ольга Михайловна.
Хӑтлава хутшӑннӑ ытти ҫын та кӗнекене мухтанӑ. Сӑмахран, Николай Осипов критик, Лариса Петрова, Василий Кервен, Раиса Воробьева сӑвӑҫсем те.
Ака уйӑхӗн пуҫламӑшӗнче Чӑваш Муркаш тӑрӑхӗнчи Андриян Николаев космонавт ячӗллӗ Калайкассинчи пӗтӗмӗшле пӗлӳ паракан вӑтам шкулта «Чӑваш ачи чӑвашах» фестиваль иртнӗ. Татьяна Ершова директор ертсе пыракан вӗренӳ учрежденийӗнче ун пеккине 9-мӗш хут йӗркеленӗ.
Кӑҫалхи фестивале Тӑван ҫӗршыв хӳтӗлевҫин ҫулталӑкне, Чӑваш Республикин Ҫӗнтерӳпе патриотизм ҫулталӑкне халалланӑ.
Нумай пулмасть «Яндекс» компанийӗн Шырав, Реклама тата Карттӑ енӗпе патшалӑх органӗсемпе ҫыхӑнса ӗҫлекен директор А. В. Болховитянов Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институтӗнче тӑрӑшакан ӗҫтешсене Тав хучӗпе чысланӑ.
Тав сӑмахне институтӑн филологи енӗпе ӗҫлекен ертсе пыракан ӑслӑлӑх ӗҫченӗ Геннадий Дегтярёв тата ӑслӑлӑх ӗҫченӗ Денис Леонтьев тивӗҫнӗ.
Аса илтеретпӗр, пӗлтӗр «Яндексӑн» хӑш-пӗр продукчӗсенче (клавиатурӑра тата куҫаруҫӑра) сасса уйӑрса илме пулӑшакан тата текста сасӑпа калама май паракан хатӗрсем хушӑннӑ. «Яндекс» ҫак пуҫарупа гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институтне ҫырупа тухсан ку ӗҫе ертсе пыма Геннадий Дегтярёва шанса панӑ. Текстсене сасӑпа вулама тата сасӑпа каланине хак пама 30 ытла ҫынна явӑҫтарнӑ. Пилӗк уйӑх хушши пынӑ ӗҫ хӑйӗн ҫимӗҫне панӑ — хальхи вӑхӑтра Яндекс.Тӑлмачра сасӑпа каласа текст ҫырма пулать тата текста сасӑпа калаттарма май пур.
Ӗнер, ака уйӑхӗн 9-мӗшӗнче, Чӑваш патшалӑх культурӑпа ӳнер институтӗнче «Тӑван сӑмах – халӑх хӑвачӗ» ӑслӑлӑхпа практика конференцийӗ иртнӗ. Ӑна тӑван чӗлхепе чӑваш халӑхӗн хӑйне евӗр культурине упраса хӑварас ыйтӑва халалланӑ. Мероприятие Чӑваш чӗлхе кунӗ умӗн йӗркеленӗ.
Конференцие Культура институчӗн, Гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗн, Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗн ӗҫченӗсем, чӑваш чӗлхипе литература учительсем, студентсем хутшӑннӑ.
Чӑваш Енре ирттерекен чӑвашла пьесӑсен конкурсне ӗҫсене малалла йышӑнаҫҫӗ. Кун пирки республикӑн Культура министерстви хӑйӗн сайтӗнче аса илтернӗ.
Конкурс икӗ номинаципе иртет: «Аслисем валли ҫырнӑ чи лайӑх пьеса» тата «Ачасемпе ҫамрӑксем валли ҫырнӑ чи лайӑх пьеса». Ҫӗнтерӳҫӗсене 100-шер пин тенкӗ преми парӗҫ.
Ӗҫсене ҫӗртме уйӑхӗн 1-мӗшӗччен Шупашкарти Президент бульварӗнчи 17-мӗш ҫуртри 412-2 пӳлӗмре йышӑнӗҫ. Ыйтса пӗлмелли телефон номерӗ: 56-50-48.
Акӑ черетлӗ чӑваш чӗлхи кунӗ ҫывхарса пырать. Шкулсемпе культура учрежденийӗсем ҫак уява уявлама хатӗрленме те пуҫланӑ пуль. Черетлӗ чӑваш чӗлхи диктанчӗ иртӗ, пирӗн Элтепер Чӑваш чӗлхи кунӗ ячӗпе саламлӗ, салам сӑмахӗсем тухса калӗ. Тата ытти ӗҫсемпе мероприятисем иртӗҫ. Юрать-ха пӗр эрне кӑна мар, уйӑх пек чӑваш чӗлхи тавра шавласа илӗҫ.
Чӑваш чӗлхи кунӗ ҫывхарнӑ май хамӑрӑн тӑван чӗлхен шӑпи пирки тепӗр хут сӑмах хускатассӑм килет. Паянхи кунхи лару-тӑрушӑн кам айӑплӑ-ши? Мӗншӗн-ха халӑх хӑйӗн тӑван чӗлхинчен писнӗҫемӗн писсе пырать?
Айӑплисене, паллах, нумай шырама кирлӗ мар. Чӑваш чӗлхин статусӗ ҫав тери анса ларнишӗн Мускаври политиксен витӗмӗ те пур, хамӑр республикӑри тӳре-шарасен айӑпӗ те, тӗнчери лару-тӑру та яваплӑ темелле. Айӑплисен ретне палӑртас тесен нумай-нумай сӑлтав шыраса тупма пулать. Ҫав шутра халӑхӑн та ман шутпа айӑпӗ питӗ пысӑк.
Мӗншӗн эпир, чӑвашсем, пит айӑплӑ? Ара, мускавсене витӗм кӳме ҫӑмӑлах мар, ку енӗпе самай вӑй хума тивӗ. Тӳре-шарана та юсасси ҫӑмӑл ӗҫ мар — вӗсем ытларах енӗпе ҫӳллӗрех шайрисене пӑхӑнса тӑраҫҫӗ, лешсем мӗн хушаҫҫӗ, ҫавна пурнӑҫлаҫҫӗ.
Шкулчченхи вӗренӳ организацийӗсен воспитателӗсене «Тӑван чӗлхе управҫи» конкурса хутшӑнма йыхравлаҫҫӗ. Ӑна Чӑваш Республикин Вӗренӳ институчӗ ирттерет.
Конкурса хамӑр республикӑри ача пахчисенче тӑрӑшакансем ҫеҫ мар, чӑвашсем йышла пурӑнакан регионсенчисем те хуишӑнса хӑйсен пултарулӑхне кӑтартса пама пултарӗҫ. Воспитательсен ӑмӑртӑвӗ ҫу уйӑхӗн 16-мӗшӗччен пырӗ.
+11.3 °C