Чӑваш Енре сӑвӑ вулакансен «Сӑмах хӑвачӗ» конкурс-фестивалӗ виҫҫӗмӗш хут иртнӗ. Вӑл хальхинче те Муркаш тӑрӑхӗнчи Калайкасси шкулӗнче пулнӑ.
Сӑвӑ калассипе кӑҫал 150 ача ӑмӑртнӑ. Ачасем хӑйсен ҫулне кура икӗ секцире ӑмӑртнӑ. «Эпир пулнӑ, пур, пулатпӑр!» секцире чӑваш халӑх поэчӗ Петӗр Хусанкай сӑввисене вуланӑ. «Муркаш сасси» секцире Муркаш районӗнче ҫуралнӑ поэтсен хайлавӗсене е Муркаш тӑрӑхне, халӑхне, паллӑ ҫыннисене халалланӑ сӑвӑсене вуланӑ.
1-4 классен хушшинче Петӗр Хусанкай сӑввисене 50-а яхӑн ача вуланӑ.
Ачасене чӑваш халӑх поэчӗ Юрий Сементер, Чӑваш Республикин культура тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ Виталий Романов, Чӑваш Республикин культура тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ Альбина Юрату тата Николай Кузьмин, чӑваш халӑх поэчӗ Раиса Сарпи, Чӑваш Республикин культура тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ Эдуард Бахмисов, чӑваш халӑх поэчӗ Светлана Асамат, Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗн наци литературипе библиографи пайӗн тӗп библиотекарӗ Антонина Андреева хакланӑ.
Чӑвашла роман ҫыракансем кӑҫал та конкурса хутшӑнма пултараҫҫӗ. «Чӑваш романӗ» пултарулӑх ӑмӑртӑвне
Чӑваш кӗнеке издательстви виҫҫӗмӗш хут ирттерет. Конкурса халиччен кӗнекен пичетленмен чӑвашла алҫырусене йышӑнӗҫ. Ӗҫӗн А4 форматпа 700 страницӑран ытла пулмалла мар.
Конкурс ӗҫӗсене кӑҫалхи юпа уйӑхӗн 1-мӗшӗччен fed_ol@mail.ru электрон адреспа е почтӑпа ҫак адреспа ярса памалла: 428019, Шупашкар хули, Иван Яковлев проспекчӗ, 13-мӗш ҫурт, Чӑваш кӗнеке издательстви, «Чӑваш романӗ» конкурса».
Муркаш тӑрӑхӗнчи Калайкасси шкулӗнче иртне эрне вӗҫӗнче «Сӑмах хӑвачӗ» ятпа муниципалитет шайӗнчи фестиваль-конкурс иртнӗ.
Унта пурӗ 150 шкул ачи хутшӑннӑ. Вӗсем Петӗр Хусанкай сӑввисене, Муркаш районӗнче ҫуралнӑ сӑвӑҫсен хайлавӗсене тата Муркаш районне халалласа ытти поэт ҫырнӑ сӑвӑсене чӑвашла пӑхмасӑр илемлӗ вуланӑ.
«Муркаш ҫӗрӗ хастар та пултаруллӑ ҫынсемпе малтан та пуян пулнӑ, маттурсем татах йышлӑланчӗҫ. Поэзи уявне хутшӑннисем ҫакна паян тепӗр хут ҫирӗплетрӗҫ», —тесе пӗлтернӗ халӑх тетелӗнчи хӑйӗн страницинче фестиваль-конкурсра ачасен пултарулӑхне хаклама хутшӑннӑ Чӑваш Ен наци вулавӑшӗн ӗҫчене Антонина Андреева.
Шупашкарти ватӑсем иртне эрнекун пӗрле пуҫтарӑнса Чӑваш академи драма театрне спектакль курма кайнӑ. Хулари халӑхӑн социаллӑ ыйтӑвӗсене тивӗҫтерекен комплекслӑ центра ҫӳрекен хастар ватӑсем, кӗмӗл волонтёрсем, Никифор Мраньккан романӗ тӑрӑх лартнӑ «Ӗмӗр сакки сарлака» спектакле пӑхса савӑннӑ.
«Ку спектакле эпӗ виҫҫӗмӗш хут ӗнтӗ куртӑм. Маншӑн чӑваш чӗлхи тӑван чӗлхе мар пулин те спектакль тыткӑнламаллипех тыткӑнларӗ. Тӗлӗнсе каймалла! Пурне те пысӑк тав!», — хавхаланса калаҫнӑ, сӑмахран, Людмила Тимошкина ятлӑ хастар ватӑ.
Кӑрлачӑн 23-24-мӗшӗсенче Шупашкарти 37-мӗш шкулта «Тӑван чӗлхепе литературӑна чи лайӑх вӗрентекен» конкурс иртнӗ. Ӑна хулари шкулсенче ӗҫлекен 14 учитель хутшӑннӑ.
Ҫӗнтерӳҫӗ ятне 60-мӗш шкулта ӗҫлекен Н.В. Александрова ҫӗнсе илнӗ. Иккӗмӗшпе виҫҫӗмӗш вырӑнта — 62-мӗш шкулти Н.И. Егорова тата 56-мӗш шкулти Н.В. Серебрякова.
Паян Шупашкарта «Чӑваш чӗлхине чи лайӑх вӗрентекен — 2025» конкурс пуҫланнӑ. Конкурса хула шайӗнче ирттереҫҫӗ.
Конкурсӑн жюри членӗ Елена Перепелкина «Хыпар» издательство ҫуртне пӗлтерне тӑрӑх, конкурс нумай ҫул хушши иртет.
«Ҫултан ҫул пирӗн питӗ пултаруллӑ учительсем палӑрса пыраҫҫӗ ҫак конкурс хыҫҫӑн. Тӗслӗхрен, Александр Марсович ҫинчен илтнӗ пулӗ. Пӗлтӗр Николаева Людмила ҫӗнтерчӗ. Эпир вӗсемпе савӑнатпӑр. Пирӗн ачасен пуласлӑхӗ чӑваш чӗлхине кам вӗрентнинчен, мӗнле вӗрентнинчен питӗ нумай килет. Ача чӑвашла калаҫса каясси, паллах, вӑл ҫемьерен пуҫланать. Анчах та шкулта мӗнле вӗрентеҫҫӗ ачана, ҫавӑнтан вӑл татах хавхаланать, пурнӑҫ ҫулӗпе малалла утнӑ чухне чӑваш чӗлхипе тата ытларах усӑ курма пуҫлать. Учительтен питӗ нумай килет», — тенӗ вӑл Нина Царыгина журналиста.
2-мӗш классем валли кӑларнӑ «Чӑваш чӗлхи» вӗренӳ пособийӗ тӑрӑх интерактивлӑ хӑнӑхтарусем хатӗрленӗ. Вӗсене Шупашкар хулинчи 33-мӗш вӑтам шкулти чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентекен Ирина Диарова хатӗрленӗ.
Кун пирки Александр Степанов педагог, чӑваш чӗлхи вӗрентекенӗ халӑх тетелӗнчи хӑйӗн страницинче пӗлтернӗ.
Чӑваш чӗлхи вӗренме тинтерех тытӑннисем валли сире 1-мӗш класс валли хатӗрленӗ интерактивлӑ хӑнӑхтарусен пуххи вырӑнлӑ пулмалла. Ӑна А.Блинов (Алпарух) тата унӑн ушкӑнӗ ҫырнӑ вӗренӳ пособийӗ тӑрӑх йӗркеленӗ. Хӑнӑхтарусене Шупашкар хулинчи 40-мӗш вӑтам шкулти чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентекен Римма Гаврилова тунӑ. Ку хыпара Александр Степанов чӑваш чӗлхи вӗрентекенӗ халӑх тетелӗнчи хӑйӗн страницинче пӗлтернӗ.
«1-мӗш класс валли эпӗ пурӗ 34 вӑйӑ йӗркелерӗм. Ачасен ҫул тата пӗлӳ шайне шута илсе вӗсене ансатрах тума тӑрӑшрӑм. Вӗсем пӗрремӗш класра вӗренекенсем валли кӑсӑклӑ пулччӑр терӗм. Ку вӑйӑсемпе урокӑн кирек хӑш тапхӑрӗнче те усӑ курма пулать. Вӗсем ачасене урокра мӗн вӗреннине килте ҫирӗплетме те меллӗ», — пӗлтернӗ вӑл.
Яндекс команди фирма сервисне чӑваш калаҫӑвне тата синтез технологине ӑнланакан нейросете кӗртнӗ. Вӑл «Яндекс Тӑлмачра», «Яндекс Шыравра» тата «Яндекс Клавиатурӑра» пур.
Кун пек мелпе хальлӗхе унта икӗ чӗлхене ҫеҫ кӗртнӗ. Маларах, кӑҫалхи ҫулла, Яндекс тутар калаҫӑвне ӑнланма пуҫланӑ, халӗ, ав, — чӑвашла.
Чӑваш чӗлхи Яндексра 2020 ҫултанпа, анчах маларах сервис текстпа ыйтнине ҫеҫ ӑнланнӑ. Халӗ вӑл сасӑпа ыйтсан та ӑнланать. «Куҫаруҫӑ» приложенире чӑвашла диалог режимӗ те пур.
Яндекс Раҫҫейри халӑхсен чӗлхине интеграцилессине Федерацин наицональноҫсен ӗҫӗсен агентствипе, Раҫҫейри халӑхсен ҫурчӗпе тата регионсенчи чӗлхе институчӗсемпе пӗрле ӗслет.
Яндекса чӑвашла сасса ӑнланма Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗ пулӑшнӑ.
Чӑваш Республикин делегацийӗ Мускавра иртнӗ «Раҫҫей Федерацийӗнчи чӗлхе политики» VIII форума хутшӑннӑ. Кӑҫалхине Александр Пушкин ҫуралнӑранпа 225 ҫул ҫитнине халалланӑ. Икӗ кун ӗҫленӗ форумра чӗлхесене аталантарас ыйтусене сӳтсе явнӑ.
Форума чӗлхеҫӗсем, ӑсчахсем, тӳре-шара, журналистсем, IT-специалистсем хутшӑннӑ. Чӑваш Ен делегацийӗн йышӗнче Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗн филологи енӗпе ӗҫлекен ӑслӑлӑх ӗҫченӗсем Олег Студенцов тата Денис Леонтьев, Чӑваш патшалӑх культура тата ӳнер институчӗн доценчӗ Эдуард Фомин, Лариса Петрова сӑвӑҫ тата журналист, Вера Иванова журналист тата блогер пулнӑ.
Форумра, сӑмах май каласан, Чӑваш халӑх сайчӗ редакторне, чӑваш чӗлхине упраса хӑварассишӗн ырми-канми тӑрӑшакан Николай Плотников ятне экспертсем икӗ хутчен те асӑнса хӑварнӑ.
+3.3 °C